Ομιλία Α' Αντιπροέδρου της Βουλής στο σχέδιο νόμου "Μέτρα για την προώθηση των θεσμών της υιοθεσίας και της αναδοχής". Ολομέλεια Βουλής. 8.5.2018

Γονιός δεν γεννιέσαι, γίνεσαι

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΟΥΡΑΚΗΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Κύριε πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, συζητάμε σήμερα ένα νομοσχέδιο το οποίο έρχεται να ρυθμίσει την πιο ευαίσθητη πτυχή, -τον πυρήνα των δημόσιων πολιτικών για την παιδική προστασία-, τα θέματα δηλαδή της υιοθεσίας και της αναδοχής. Προφανώς, τα συγκεκριμένα ζητήματα είναι φορτισμένα με κοινωνικές και ψυχολογικές διαστάσεις, οι οποίες τα καθιστούν εξαιρετικά ευαίσθητα όχι μόνο σε σχέση με τις κοινωνικές αντιλήψεις, αλλά και στο επίπεδο της νομοθέτησης.

Στο πλαίσιο αυτό, μια βασική μέριμνα του νομοσχεδίουείναι η ενίσχυση της διαφάνειας, η δημιουργία των συγκοινωνούντων βάσεων δεδομένων του Εθνικού Μητρώου Ανηλίκων και των Εθνικών Μητρώων Υποψηφίων και Εγκεκριμένων Αναδόχων Γονέων καθώς και των διασυνδεδεμένων με αυτά των ειδικών μητρώων, πράγμα που αποτελεί ένα τεράστιο έργο, το οποίο και θα επιταχύνει και θα θωρακίσει τις διαδικασίες.

Δεύτερο σημείο στο οποίο θα ήθελα να σταθώ είναι ότι το παρόν νομοσχέδιο και στο θέμα της υιοθεσίας και στο θέμα της αναδοχής δίνει έμφαση σε ένα πολύ συγκεκριμένο στόχο, αυτόν της αποϊδρυματοποίησης των παιδιών. Ο στόχος αυτός είναι κομβικός και κρίσιμος για την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Δεν θα συμφωνήσω με τον εισηγητή του Κομμουνιστικού Κόμματος που ισχυρίζεται ότι οι κρατικές δομές -μπορεί να είναι επαρκώς στελεχωμένες, βεβαίως- είναι υπέρτερες από μία οικογένεια ανάδοχη ή αυτή που έχει υιοθετήσει ένα παιδί. Η προσωπική σχέση που αναπτύσσει το παιδί με τον γονιό είναι αναντικατάστατη. Αυτό, λοιπόν, που κάνει αυτό το νομοσχέδιο είναι να συντονίσει όλους τους φορείς σε αυτήν την κατεύθυνση.

Ο τρίτος μεγάλος στόχος είναι αυτός της επιτάχυνσης των διαδικασιών. Σημείο κλειδί στο ζήτημα αυτό, εκτός από την ψηφιοποίηση των Μητρώων, είναι και η επιτάχυνση της κοινωνικής έρευνας μέσω της δυνατότητας ανάθεσης σε κοινωνικούς λειτουργούς του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας.

Θα ήθελα τώρα να έρθω στις προβλέψεις του άρθρου 5, οι οποίες σχετίζονται με το Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων και τη συμπερίληψη σε αυτό των ασυνόδευτων ανηλίκων. Πρόκειται πραγματικά για μια τεράστιας σημασίας ρύθμιση, η δυνατότητα συμπερίληψης και των παιδιών αυτών που, ωθούμενα από τον πόλεμο ή άλλες τραγικές περιστάσεις, βρίσκονται στη χώρα μας και αποτελούν τμήμα οργανικό της νέας γενιάς μας.

Ακούστηκαν αδιανόητα και ακραία πράγματα στην αίθουσα αυτή, δυστυχώς, περί “άλωσης του ελληνικού γένους” με αυτή τη διάταξη. Θα πρέπει να ειπωθεί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε όλους τους τόνους ότι η πολιτεία οφείλει να μεριμνήσει για τα παιδιά αυτά, επειδή αυτά είναι δικά της παιδιά. Η προστασία των παιδιών αυτών μέσω της φιλοξενίας τους στις κατάλληλες δομές είναι το πρώτο καθήκον. Το επόμενο βήμα είναι η συμπερίληψή τους στο πλαίσιο για την αναδοχή και η προσπάθεια αναζήτησης μιας οικογένειας και γι' αυτά.

Θα ήθελα να κλείσω την τοποθέτησή μου στο νομοσχέδιο με μια αναφορά στο θέμα του άρθρου 8, το άρθρο δηλαδή με το οποίο διευρύνεται το δικαίωμα στην αναδοχή και στα ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης, ομόφυλα και ετερόφυλα. Θέλω να πω το εξής: Γονιός δεν γεννιέσαι γίνεσαι. Άκουσα κάποιους συναδέλφους να ισχυρίζονται ότι ένα παιδί με ομόφυλους αναδόχους γονείς απειλείται από ψυχιατρικές διαταραχές, όπως άλλοι να περιγράφουν τα ομόφυλα ζευγάρια ως ανθρώπους ψυχικά άρρωστους ή να αντιλαμβάνονται τη σεξουαλική επιλογή ως εκτροπή και να υπερασπίζονται έμφυλα στερεότυπα περί σύγχυσης των παιδιών “με δυο μαμάδες”, “με δύο μπαμπάδες", όπως χαρακτηριστικά ακούστηκε.

Νομίζω ότι είναι ώρα να ξεφύγουμε από τέτοιες σκοταδιστικές αντιλήψεις. Η ισορροπία της οικογένειας δεν εξαρτάται από το αν τα άτομα που την απαρτίζουν είναι ομόφυλα ή ετερόφυλα ή αν η οικογένεια είναι μονογονεϊκή. Θεωρώ ότι η αγάπη, η θέση και η αφοσίωση στα παιδιά τα οποία αναλαμβάνουν οι οικογένειες που υιοθετούν ή είναι ανάδοχοι γονείς, είναι πρωταρχικό και το μόνο κριτήριο για το αν η οικογένεια αυτή είναι κατάλληλη. Ούτε φυσικά εξαρτάται -γιατί ακούστηκε κι αυτό- από το βλέμμα των άλλων απέναντι σε ένα παιδί του οποίου η αναδοχή έχει ανατεθεί σε ένα ομόφυλο ζευγάρι.

Ήδη ακούσαμε στην ακρόαση των φορέων γονείς με ομόφυλες σχέσεις που έχουν παιδιά από προηγούμενη ετερόφυλη σχέση να λένε ότι στο σχολείο το μπούλινγκ γίνεται κυρίως στα παιδιά που είναι κοντά, χοντρά αλλά όχι για τον σεξουαλικό προσανατολισμό των γονιών τους. Η σεξουαλική επιλογή, λοιπόν, δεν σχετίζεται με την ικανότητα κάποιου να προσφέρει σε ένα παιδί το ασφαλές πλαίσιο που χρειάζεται. Η σεξουαλική επιλογή δεν είναι πάθηση. Δεν είναι επιλογή. Είναι κάτι που προκύπτει στο άτομο.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ)

Θα χρησιμοποιήσω την ιδιότητα μου ως καθηγητή της ιατρικής και παιδιάτρου για να σας πω ότι δεν είναι ιατρικό το θέμα, όπως οι κοινωνιολόγοι θα πρέπει να θεωρούν ότι δεν είναι θέμα κοινωνιολογίας. Είναι αποτέλεσμα μιας πολυσύνθετης, πολυπαραγοντικής διαδικασίας, έτσι ώστε κάποια άτομα να γίνονται ετερόφυλα και κάποια ομόφυλα. Σκεφτείτε ότι είναι κάτι ανάλογο με την αριστεροχειρία, που παλιότερα καταπίεζαν τα παιδιά για να γίνουν δεξιόχειρες. Δεν το επιλέγεις. Προκύπτει.

Θέλω να υπογραμμίσω, σε αντιδιαστολή με τα σημεία της διαφωνίας του Κομμουνιστικού Κόμματος, ότι η κλασική θεώρηση της οικογένειας δεν ανταποκρίνεται σήμερα στις κοινωνικές εξελίξεις. Οφείλουμε να ερμηνεύουμε τα πράγματα δυναμικά. Τα πρότυπα του ανδρός και της γυναίκας, στο πλαίσιο ενός πυρηνικού μοντέλου οικογένειας, δεν καλύπτει την κοινωνική πραγματικότητα του σήμερα και αναφέρεται, δυστυχώς, σε έμφυλα στερεότυπα μιας σκληρής πουριτανικής ηθικής.

Δεν μου λέτε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι που υποστηρίζετε αυτό το πυρηνικό πρότυπο, όταν έχουμε ένα ζευγάρι που έχει ένα ή δύο παιδιά και χωρίζει, υπάρχει θάνατος ή απομάκρυνση για διάφορους λόγους, οι μονογονεϊκές οικογένειες παύουν να είναι οικογένειες; Δεν είναι οικογένειες οι μονογονεϊκές οικογένειες; Και δεν μπορεί μια μονογονεϊκή οικογένεια, που μπορεί να υιοθετήσει, μετά να συνάψει σχέση με έναν ομόφυλο σύντροφο;

Η ομοφυλοφιλία, η ταυτότητα φύλου γενικότερα, είναι μία συμπεριφορά, όπως είπαμε, παλαιοχρονική και πρέπει να ξεφύγουμε από ένα μεσαιωνικό κυνήγι μαγισσών σε σχέση με το πώς αντιλαμβανόμαστε τη σεξουαλική συμπεριφορά συνολικά. Ακούσαμε ακόμη στην ακρόαση φορέων σοβαρές προσεγγίσεις οργανώσεων που εκπροσωπούν ομόφυλα ζευγάρια, αλλά και θεσμικούς φορείς παιδικής προστασίας να υπογραμμίζουν το γεγονός ότι σε άπειρες περιπτώσεις σήμερα ομόφυλα ζευγάρια έχουν παιδιά, είναι ήδη βιολογικοί γονείς.

Ακούσαμε, επίσης, για την πραγματικότητα στο εξωτερικό. Τονίστηκε η περίπτωση της Ιταλίας, όπου χιλιάδες παιδιά ζουν με ομόφυλα ζευγάρια, ενώ και οι φορείς της ψυχικής υπογράμμισαν ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση ανάμεσα στον σεξουαλικό προσανατολισμό των γονέων και στην ψυχική υγεία των παιδιών ή στην ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Άρα, λοιπόν, θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις αναφορές μας στο θέμα αυτό και να ακούσουμε τους φορείς, οι οποίοι αυτό που μας είπαν είναι ότι δεν πάμε αρκετά μακριά στο ζήτημα, καλώντας να ανοίξουμε ακόμα περισσότερο αυτή τη συζήτηση και σε σχέση με την υιοθεσία.

Εκτιμώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι το θέμα αυτό είναι ώριμο και η κοινωνία ζητά από εμάς να προχωρήσουμε πιο γρήγορα, όπως κάναμε στο πρόσφατο παρελθόν στα θέματα της ιθαγένειας, του συμφώνου συμβίωσης ή της ταυτότητας φύλου και να ξεφύγουμε, επιτέλους, από φοβικές και στερεοτυπικές αντιλήψεις και αναφορές. Άρα, λοιπόν, θα πρέπει να το πούμε καθαρά. Ναι, είναι ώριμες οι συνθήκες για να προχωρήσουμε στην πραγματική εδραίωση της ισότητας σε σχέση με τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Κυρία Υπουργέ, είπατε ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε χωρίς αποκλεισμούς. Θα έλεγα, λοιπόν, πως και σε ό,τι αφορά τον πολιτικό γάμο και σε σχέση με την τεκνοθεσία, είναι η ώρα να προχωρήσουμε τάχιστα στην αναθεώρηση του Αστικού Κώδικα και να εδραιώσουμε όχι απλά μια πολιτική αποϊδρυματοποίησης των παιδιών, που βεβαίως είναι πάρα πολύ σημαντική, αλλά και κάτι ακόμα. Είναι σημαντικό να εγγράψουμε στο αστικό δίκαιο το δικαίωμα στο γάμο και την υιοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια, για την πλήρη άρση των εμποδίων για την ίση μεταχείριση των ομόφυλων ατόμων,πραγματικά χωρίς αποκλεισμό. Σας ευχαριστώ.