Ομιλίες

Ομιλία Τάσου Κουράκη στη Βουλή για τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης

06/03/2008

Από τα πρακτικά της 9Α΄ συνεδρίασης της 6/3/2008

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΟΥΡΑΚΗΣ:

Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το θέμα που συζητάμε έχει σχέση με το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Θεσσαλονίκης, το οποίο βρίσκεται σε εξαιρετικά άσχημη κατάσταση αυτή τη στιγμή, καθώς η κυριαρχία του I.X. έχει επιβληθεί σε όλη την πόλη. Οι κάτοικοι αδυνατούν να μετακινηθούν, η πόλη έχει μεταβληθεί σ’ ένα πελώριο υπαίθριο πάρκινγκ και ουσιαστικά έχουν επηρεαστεί οι λειτουργίες της πόλης με πρώτη και κύρια την εμπορική λειτουργία. Γι’ αυτό, πάρα πολλές εμπορικές επιχειρήσεις αναγκάζονται να μετακομίζουν, να μεταναστεύουν στις παρυφές της πόλης, στα προάστια.
Ξέρουμε ότι για το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης υπάρχει μία συνάθροιση πολλών λύσεων, που κατά την αντίληψή μας, βασικός κορμός της είναι τα μέσα σταθερής τροχιάς και η δημόσια συγκοινωνία.
Μετά από πάρα πολλά χρόνια αρχίζει και κατασκευάζεται το μετρό, το οποίο όμως θα ολοκληρώσει το ρόλο του μόνο στο βαθμό που θα γίνουν οι αναγκαίες επεκτάσεις στους γειτονικούς δήμους και θα υπάρχει δυνατότητα εξυπηρέτησης από το αεροδρόμιο μέχρι τη Σίνδο.
Επίσης, αναγκαία είναι η σύνδεση του μετρό με το τραμ, αυτό το επιφανειακό μέσο σταθερής τροχιάς το οποίο έχει πολλά να προσφέρει.
Ακόμα, νομίζουμε ότι η θαλάσσια αστική και περιαστική συγκοινωνία μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά, ιδιαίτερα τις αναπτυσσόμενες περιοχές στα ανατολικά της πόλης.
Ακόμα, θεωρούμε ότι η υποθαλάσσια αρτηρία, έτσι όπως προωθείται, δημιουργεί ουσιαστικά περισσότερα περιβαλλοντικά και κυκλοφοριακά προβλήματα. Μάλιστα, ίσως γνωρίζετε ότι μέσα στη σύμβαση του αναδόχου-κατασκευαστή της υποθαλάσσιας, περιλαμβάνονται διατάξεις που του δίνουν τον κύριο και καθοριστικό ρόλο για ρυθμίσεις, στάσεις, μονοδρομήσεις και άλλα που αφορούν και την κυκλοφορία των λεωφορείων.
Εκείνο που είναι δυστύχημα είναι ότι ένα πολύ σημαντικό όργανο, όπως είναι το Σ.Α.Σ.Θ., το Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης δηλαδή, την περασμένη εβδομάδα, κατέθεσε μία δέσμη προτάσεων για τη λύση του κυκλοφοριακού προβλήματος, σύμφωνα με την οποία πρωταρχική σημασία αποδίδεται στα λεωφορεία.
Όσον αφορά την Κυβέρνηση, πρέπει να πούμε ότι κάθε άλλο παρά ενισχύει την κυκλοφορία του Ο.Α.Σ.Θ. μία πρόσφατη ρύθμιση σύμφωνα με την οποία επετράπη να κυκλοφορούν τα ταξί στις λεωφορειολωρίδες, κάτι το οποίο γνωρίζετε ότι έχει αυξήσει υπερβολικά το χρόνο κίνησης των λεωφορείων.
Θεωρούμε ότι αυτή ήταν μία δέσμευση, του κ. Λιάπη προς τους οδηγούς ταξί για καθαρά προεκλογικούς λόγους. Ήδη τα αρνητικά αποτελέσματα αρχίζουν και φαίνονται.
Νομίζουμε ότι αυτό το καθεστώς, αυτό το προνομιακό ιδιοκτησιακό καθεστώς στον Ο.Α.Σ.Θ., πρέπει να λήξει.
Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι τα κέρδη τα οποία αποκομίζουν οι μέτοχοι του Ο.Α.Σ.Θ. σύμφωνα με εκθέσεις του Σ.Α.Σ.Θ., όχι με δικές μας εκθέσεις, οφείλονται εν πολλοίς στη διόγκωση των εξόδων και καθώς το δημόσιο επιδοτεί τα ελλείμματα, έχουν κάθε συμφέρον να διογκώνουν τα έξοδα, ώστε να εισπράττουν όσο γίνεται περισσότερα χρήματα.
Εμείς, ως λύση του προβλήματος προτείνουμε ο Ο.Α.Σ.Θ., μετά τη λήξη της Σύμβασης να περάσει σε μια διαδημοτική λειτουργία και όσον αφορά το καθεστώς και όσον αφορά το μάνατζμεντ, έτσι ώστε όλοι οι δήμοι της Θεσσαλονίκης να έχουν λόγο γι αυτόν τον οργανισμό και βεβαίως, επειδή ακριβώς θα πρέπει να συναρθρώνεται, να συνομιλεί και να συνεργάζεται και με τα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς, θα πρέπει όλα να ενταχθούν σ’ έναν ενιαίο δημόσιο φορέα μεταφορών, ο οποίος θα έχει την ευθύνη, βεβαίως, και των υπολοίπων κυκλοφοριακών παραμέτρων. Και όπως ανέφερα, οι παράμετροι αυτοί είναι τα μέσα σταθερής τροχιάς, όχι μόνο το μετρό και το τραμ, αλλά και ο προαστιακός σιδηρόδρομος, η θαλάσσια, η αστική και η περιαστική συγκοινωνία και η ενθάρρυνση της κυκλοφορίας με ποδήλατο και άλλες ήπιες μορφές κυκλοφορίας.
Ακόμη, εκτιμούμε ότι τα λεωφορεία αυτά, όπως αναφέρθηκε και από άλλους συναδέλφους, παρουσιάζουν πάρα πολλά προβλήματα, όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, με την ανεπαρκή λειτουργία του κλιματισμού, αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Και επειδή ακριβώς ο αριθμός τους δεν είναι επαρκής, οι άνθρωποι στοιβάζονται μέσα στα λεωφορεία σε συνθήκες καθόλου ανθρωπινές.
Επίσης, η επέκταση που είναι απαραίτητη στους γειτονικούς δήμους –έχει αναφερθεί και από άλλους συναδέλφους- είναι κάτι το οποίο θα έπρεπε να έχει ληφθεί υπόψη κατά την ψήφιση αυτής της σύμβασης.
Εμείς διαφωνούμε βεβαίως και καταψηφίζουμε τη σύμβαση αυτή. Θεωρούμε ότι οι πόλεις μας χρειάζονται κάτι πολύ καλύτερο, κάτι μονιμότερο, κάτι το οποίο θα ήταν σύγχρονο και όσον αφορά την επέκταση και τον αριθμό και την αντιρρυπαντική τεχνολογία. Και να θυμίσουμε ότι ο Ο.Α.Σ.Θ. δεν είναι ανώνυμη εταιρεία, όπως είπε ο εισηγητής. Ο Ο.Α.Σ.Θ. είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, το οποίο επιχορηγείται από το ελληνικό δημόσιο σύμφωνα με το ν. 3721/1957.
Πρέπει να πούμε ακόμη ότι με στοιχεία του 2007, το 1/3 των δαπανών, δηλαδή 50.000.000 ευρώ καλύπτονται από τα εισιτήρια, ενώ τα 2/3, περίπου 100.000.000 ευρώ καταβάλλονται από το δημόσιο. Καταλαβαίνουμε, βεβαίως, ότι, όταν έχουμε ένα κοινωνικό αγαθό, είναι απολύτως απαραίτητο να παρέχεται σε μια χαμηλή τιμή και στον βαθμό που χρησιμοποιείται κυρίως από τα λαϊκά στρώματα, πρέπει να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αλλά το ποσό αυτό που καταβάλλεται από το δημόσιο νομίζουμε ότι θα μπορούσε να είναι πολύ μικρότερο, με μια άλλου είδους διαχείριση και βεβαίως, χωρίς λογιστικές ρυθμίσεις και κόλπα, όπως αυτά που ανέφερα προηγουμένως, σχετικά με τη διόγκωση των εξόδων.
Ο Υπουργός είπε ότι δέχθηκε τη Σύμβαση, επειδή την ήθελαν οι φορείς, οι εργαζόμενοι, ο Ο.Α.Σ.Θ. κ.λπ.. Ξέχασε όμως να μας πει γιατί δεν έχει λάβει υπόψη του τα αναφερόμενα στις εκθέσεις των επιθεωρητών του Υπουργείου, την έκθεση της οικονομικής επιθεώρησης και τις ετήσιες εκθέσεις του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης των χρήσεων 2004 και 2006, που προσπαθούν να διασφαλίσουν τα λεφτά του ελληνικού λαού.
Εκτιμούμε ότι θα έπρεπε να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη του αυτά που αναφέρονται λόγου χάρη στη σελίδα 163 της ετήσιας έκθεσης 2004 του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, όπου αναφέρεται ρητά ότι ο Ο.Α.Σ.Θ. ζημίωσε το δημόσιο κατά 631,5 εκατομμύρια δραχμές.
Ακόμη, στις σελίδες 78 και 79 της ετήσιας έκθεσης του 2006, ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης αναφέρει προτάσεις για το νομικό καθεστώς του Ο.Α.Σ.Θ. και του Σ.Α.Σ.Θ., οι οποίες νομίζουμε ότι είναι μια καλή βάση για να εκσυγχρονισθεί ο Ο.Α.Σ.Θ. και γενικότερα ο Οργανισμός.
Ακόμη, στη σελίδα 101 της ετήσιας έκθεσης του 2006 ο Γενικός Επιθεωρητής αναφέρει ότι ο Ο.Α.Σ.Θ. δεν ενημέρωσε για σημαντικά θέματα τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Αναφέρομαι στη γνωστή απάτη με τις κάρτες απεριόριστων διαδρομών και την απώλεια των εισιτηρίων. Επίσης, αναφέρει ότι λόγω της σοβαρότητας της υπόθεσης έχει διατάξει επανέλεγχο και επέκταση του ελέγχου για τις χρήσεις 2004 και 2005.
Μέχρι σήμερα όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με μεθοδεύσεις των συναρμόδιων Υπουργείων Μεταφορών και Οικονομίας, ο επανέλεγχος και η επέκταση του ελέγχου δεν έχουν πραγματοποιηθεί. Οι εκθέσεις αυτές δεν είναι απόρρητες, κοινοποιούνται στη Βουλή, στον Πρωθυπουργό και για όποιον ενδιαφέρεται, είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα www.gedd.gr όπου μπορεί να κατεβάσει κάποιος τις αντίστοιχες σελίδες και να διακριβώσει όλα αυτά, τα οποία δεν ελήφθησαν καθόλου υπόψη στη σύμβαση που έχουμε μπροστά μας.
Θα ήθελα να μας πει ο κύριος Υπουργός, εάν έχει εισπράξει για λογαριασμό του δημοσίου όλο το ποσό των 326.000.000 δραχμών από την απάτη των καρτών που διέπραξαν δύο υπάλληλοι του Ο.Α.Σ.Θ., οι οποίοι έχουν παραπεμφθεί να δικαστούν για υπεξαίρεση και ακόμη μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί η δίκη, η οποία συνεχώς αναβάλλεται. Να έχουμε το νου μας κύριε Υπουργέ, γιατί αυτή η δίκη έχει ορισθεί για τις 19/3/2008, δηλαδή σε λίγες ημέρες. Το δημόσιο, παρ’ ότι έχει ενημερωθεί αρμοδίως, μέχρι στιγμής δεν έχει φροντίσει ακόμη να ορίσει μάρτυρες και πολιτική αγωγή, για να διασφαλίσει τα συμφέροντά του. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα το κάνετε, ώστε να μη φύγουν αυτά τα χρήματα από το δημόσιο.
Ακόμη, θα ήθελα να μας πείτε εάν έχετε σκοπό να εφαρμόσετε το πόθεν έσχες για εκείνους εκ του Ο.Α.Σ.Θ., οι οποίοι διαχειρίζονται τεράστια κονδύλια του δημοσίου, όπως είναι τα μέλη του Δ.Σ. του Ο.Α.Σ.Θ., ο Γενικός Διευθυντής του Ο.Α.Σ.Θ., καθώς και τα μέλη επιτροπών, διαγωνισμών, προμήθειας λεωφορείων, καυσίμων, λιπαντικών, ελαστικών, μηχανημάτων ακυρωτικών εκδοτικών εισιτηρίων και άλλων τα οποία είναι πάρα πολλά βεβαίως ποσά.
Θα ήθελα να μας πείτε για την επίλυση των θεμάτων διαιτησίας για τα οποία ο Ο.Α.Σ.Θ. κάθε χρόνο προσφεύγει στο διαιτητικό δικαστήριο και επιβαρύνει το έλλειμμα του δημοσίου με 170.000 ευρώ ετησίως. Ακόμη, θα ήθελα να μας πείτε γιατί το δημόσιο συνεχίζει να καταβάλλει δαπάνες για ενοίκια αμαξοστασίων του Ο.Α.Σ.Θ., παρ’ ότι από το ν.δ. 3721/1957 θα έπρεπε να έχει κατασκευάσει δικά του αμαξοστάσια και λάμβανε για τούτο από το δημόσιο σημαντικές δαπάνες στο παρελθόν.
Θεωρούμε κύριε Υπουργέ, ότι όλα αυτά είναι ερωτήματα, τα οποία, στο βαθμό που εκκρεμούν, δημιουργούν ένα πάρα πολύ γκρίζο πλαίσιο και υπόνοιες για πάρα, πάρα πολλά ζητήματα.
Δεν αναφέρεται ακόμη τίποτε για σημαντικά θέματα, τα οποία έχουν σχέση με τις εκθέσεις των θεσμοθετημένων ελεγκτικών οργάνων, όπως για λαθεμένο τρόπο υπολογισμού δαπανών προσωπικού, δαπανών απόσβεσης, επίπλων και συσκευών, τρόπου προμήθειας υλικών, κ.α.. Το ερώτημά μας είναι εάν έτσι αντιμετωπίζονται οι θεσμοί από εκείνους, που με σημαία την κάθαρση, έλεγαν ότι ήθελαν να καταπολεμήσουν τη διαφθορά.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, θεωρούμε ότι πρέπει να αποσυρθεί η παρούσα Σύμβαση και να συνταχθεί μία νέα, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις και τις προτάσεις των θεσμικών οργάνων της πολιτείας, τα ελεγκτικά σώματα. Διαφορετικά, ας τα καταργήσουν για να μην τα καθιστούν τουλάχιστον αναξιόπιστα.
Έτσι, κλείνοντας, θα έλεγα ότι εμείς εμμένουμε στην αντίληψή μας πως για τον Ο.Α.Σ.Θ. δεν θα έπρεπε να γίνει καμία σύμβαση παράτασης, αλλά στο βαθμό που θα πλησίαζε ή πλησιάζει ο χρόνος για να λήξει η σύμβαση, η οποία ισχύει πάρα πολλές δεκαετίες, θα έπρεπε να γίνουν οι απαραίτητες εκείνες διαβουλεύσεις ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους φορείς. Και ως τέτοιες θεωρούμε ότι είναι οι δήμοι, μέσα από τη γνωστή αντίληψη που όλοι ή περίπου όλοι έχουμε υιοθετήσει για μητροπολιτικές λειτουργίες –δεν αναφέρομαι σε δήμους, αναφέρομαι σε λειτουργίες- οι οποίες έχουν ένα χαρακτήρα πολύ ευρύτερο από τα στενά πλαίσια ενός δήμου. Και βεβαίως, μέσα στα πλαίσια αυτά, η πρότασή μας για μια διαδημοτική ιδιοκτησία, δηλαδή για αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην κατεύθυνση του ενιαίου δημόσιου φορέα μεταφορών, νομίζουμε ότι είναι η ουσιαστική απάντηση.
Σας ευχαριστώ.