Ομιλίες
Ομιλία του Τάσου Κουράκη στη βουλή στη συζήτηση επί της αρχής, του Σ. Ν. του Υπουργείου Παιδείας, «Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού – κ.λ.π»
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΟΥΡΑΚΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρία Υπουργέ και κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ήθελα να πω ότι πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό που συζητούμε σήμερα ουσιαστικά συνδέεται με την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης. Γνωρίζουμε ότι κατά πώς γεννιέται ένα παιδί, ανάλογα με το πού θα γεννηθεί, από ποιους γονείς, σε ποια περιοχή, έχει τη σφραγίδα τριών ανισοτήτων, τον τόπο που γεννιέται και σπουδάζει, το μορφωτικό επίπεδο των γονιών και την οικονομική κατάσταση των γονιών. Σκεφθείτε ένα παιδί, το οποίο συγκεντρώνει αρνητικά χαρακτηριστικά από αυτά τα τρία, σε κάποια περιοχή απομακρυσμένη της Ελλάδας ή κάποιο άλλο παιδί που του έρχονται βολικά τα πράγματα και γεννιέται στην Αθήνα, από μορφωμένους γονείς, με καλή οικονομική κατάσταση. Ο μόνος τρόπος για να αμβλυνθούν αυτές οι ανισότητες είναι το σχολείο. Ατυχώς, το νομοσχέδιο που έχετε φέρει, όχι μόνο δεν θεραπεύει, αλλά και διευρύνει.
Θα έλεγα, κυρία Υπουργέ, ότι πέρα από όλα τα άλλα. δικαιώνεται και με ένα στοιχείο που θα σας προσκομίσω και αυτό που είχα πει στην πρώτη ομιλία μου στην Επιτροπή, ότι ο τίτλος δεν θα έπρεπε να είναι "πρώτα ο μαθητής", αλλά "κάτω ο εκπαιδευτικός". Για να τεκμηριώσω τον ισχυρισμό μου, θα αναφέρω μία αντίφαση που έχει σχέση με αυτά που έχετε πει. Αναφέρομαι στους αδιόριστους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, καθώς επιδιώκουν να διοριστούν, ακολουθούν μία πραγματική οδύσσεια, όπου μετά από πολλά χρόνια εκπαίδευσης, μετά από ένα συνεχές κυνηγητό πιστοποιήσεων και μορίων για να αποκτήσουν ελάχιστοι από αυτούς τη δυνατότητα να ενταχθούν στη δημόσια εκπαίδευση, τι συμβαίνει; Έχουμε το θεσμό του μέντορα και της περιόδου δοκιμασίας και στο τέλος, γίνεται τι; Να σας θυμίσω ότι είχατε πει -και το έχετε πει κατ’ επανάληψη και όχι μόνο εσείς, αλλά και οι Υφυπουργοί- ότι μονιμοποίηση θα γίνει μετά από αξιολόγηση, η οποία μπορεί να καταλήξει σε πρόταση μονιμοποίησης ή σε πρόταση μετάταξης σε άλλη υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας. Πάρα πολύ ωραία! Αυτό μας έχετε πει. Δηλαδή, ότι αυτός ο άνθρωπος μετά από όλη αυτή τη δοκιμασία δεν χάνει τη δουλειά του, αλλά μιας που δεν μπορεί να μπει στην τάξη, όπως έχει αποφασίσει ο μέντορας, θα πάει σε κάποια άλλη υπηρεσία. Και με μεγάλη μας έκπληξη είδαμε ότι αυτό που έχουμε στα χέρια μας δεν λέει αυτό το πράγμα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν λέει αυτό το πράγμα! Το σχέδιο νόμου που έχετε στα χέρια σας, που σας έχει μοιραστεί, λέει ότι στην περίπτωση νεοδιοριζόμενου που δεν κρίνεται κατάλληλος για μονιμοποίηση ως εκπαιδευτικός, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 5 και 6 του κεφαλαίου Α΄ του άρθρου 16 του ν. 1566?1945. Τι λέει αυτό το νομοσχέδιο; Τι λέει αυτός ο νόμος; Λέει ότι εκπαιδευτικοί που δεν κρίνονται κατάλληλοι για εκπαιδευτικό έργο παραπέμπονται με απόφαση του Νομάρχη στο Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο, το οποίο εξετάζει όλα τα στοιχεία του φακέλου κ.λπ.. Αν ο εκπαιδευτικός κριθεί απολυτέος, απολύεται για ανεπάρκεια στην εκτέλεση των καθηκόντων του. Εάν, όμως, το Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο διαπιστώσει ότι ο κρινόμενος δεν είναι κατάλληλος για το εκπαιδευτικό έργο ή έχει σοβαρούς λόγους υγείας, κρίνεται, όμως, επαρκής για την προσφορά διοικητικής υπηρεσίας, μπορεί να αποφασίσει τη μετάταξή του σε προσωρινή θέση διοικητικού προσωπικού των διευθύνσεων ή γραφείων της εκπαίδευσης –προσέξτε- εφόσον έχει υπερεπταετή και δεν συμπλήρωσε εικοσιπενταετή πραγματική συντάξιμη υπηρεσία. Αυτό αντιφάσκει ή όχι με αυτά που μας λέγατε; Δηλαδή, μετά από πτυχία, πιστοποιητικά παιδαγωγικής κατάρτισης, διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, μετά από του κόσμου τις κρίσεις για να νομιμοποιήσουν την ανεργία και για να έχουν τσακισμένο το ηθικό όσοι προσληφθούν, μπορεί ένας μέντορας, ένας σύμβουλος και ένας διευθυντής σχολείου να κάνουν αρνητική αξιολόγηση και να απολύσουν στην πραγματικότητα –όπως εξήγησα προηγουμένως- το νεοδιόριστο εκπαιδευτικό, ο οποίος, βεβαίως, δεν έχει ούτε υπερεπταετή πραγματική υπηρεσία –γιατί κρίνεται μετά από δύο χρόνια- ούτε συμπληρώνει εικοσιπενταετή συντάξιμη υπηρεσία βεβαίως. Στην ουσία, τρεις άνθρωποι είναι αρκετοί για να οδηγήσουν είτε σε δουλεία το νεοδιόριστο, είτε να τον απολύσουν.
Έχουμε πάμπολλες περιπτώσεις αδικιών. Στη Σιβιτανίδειο Σχολή, την οποία έχετε παντοιοτρόπως απαξιώσει, υπάρχουν εκπαιδευτικοί από επτά έως δεκαέξι χρόνια και οι ειδικότητες αυτών των ανθρώπων δεν υπάρχουν στους πίνακες του Υπουργείου Παιδείας. Τι θα γίνει με αυτούς τους ανθρώπους; Υπάρχουν τριάντα με σαράντα αναπληρωτές εκπαιδευτικοί με προϋπηρεσία εικοσιτέσσερις έως εξήντα μήνες και δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη. Για μία σχολή, η οποία έχει προσφέρει υπερβολικά πολλά πράγματα, με τεράστια αριθμό σπουδαστών, δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα και μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου υπάρχει περίπτωση να τιναχτεί στον αέρα το όλο εγχείρημα.
Σχετικά με τις εργασιακές σχέσεις, να θυμίσουμε και εδώ -όπως το κάναμε και στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων- ότι η κυρία Υπουργός Παιδείας στις 26/2/2008 συνυπέγραψε ερώτηση δεκαπέντε Βουλευτών του ΠΑ.ΣΟ.Κ., με την οποία έπαιρνε θέση ενάντια στις ελαστικές μορφές απασχόλησης. Τότε θεωρούσε ότι ήταν εξωφρενικό αυτό το καθεστώς σε βάρος του εκπαιδευτικού, τώρα όχι μόνο το καθιερώνει, αλλά και το αναβαθμίζει, θεσμοθετώντας προσλήψεις αναπληρωτών και ωρομισθίων μέσω διαγωνισμών του ΑΣΕΠ.
Υπάρχουν εκπαιδευτικοί στον ενιαίο πίνακα αναπληρωτών που με βάση το νόμο του ελληνικού κράτους του 2004, το ν. 3255, καθιέρωνε την ποσόστωση μεταξύ των προσλαμβανομένων εκπαιδευτικών που πρέπει να διορίζονται σε ποσοστό 60% των ετησίων προσλήψεων. Αυτοί οι άνθρωποι προγραμμάτισαν τη ζωή τους με βάση αυτόν το νόμο. Με βάση τον ίδιο νόμο, πρέπει να συνεχίζουν να διορίζονται κατά προτεραιότητα οι πολύτεκνοι εκπαιδευτικοί με τέκνα που είτε είναι ανήλικα, είτε υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία και σπουδάζουν. Με πάλι νόμο του ελληνικού κράτους, το ν. 3687/2008, ορίζεται ότι διορίζονται κατά συγκεκριμένο ποσοστό εκπαιδευτικοί που την 30/6/2008 συμπλήρωσαν προϋπηρεσία τριάντα μηνών. Με βάση τον ίδιο νόμο, εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν είκοσι τέσσερις μήνες πραγματικής προϋπηρεσίας σε δημόσιο σχολείο και έχουν λάβει τη βαθμολογική βάση σε οποιοδήποτε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, διορίζονται από το σχολικό έτος 2008-2009. Τι θα γίνει με όλους αυτούς; Είναι δυνατόν άνθρωποι να έχουν προγραμματίσει τη ζωή τους με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο και να έρχεστε και να ανατρέπετε όλα, γιατί θέλετε πραγματικά να μειώσετε τους διορισμούς, να μειώσετε τις δαπάνες, να συμβάλετε -όπως λέγεται- στην κάλυψη του δημόσιου χρέους;
Μα είναι σοβαρά αυτά τα πράγματα; Πώς τολμάτε και παίζετε με τις ζωές αυτών των ανθρώπων; Αυτό είναι αναβάθμιση της Παιδείας, είναι πρώτα ο μαθητής ή είναι κάτω ο εκπαιδευτικός;
Έχουμε πολύ συγκεκριμένους κανόνες και θα αναφέρω ορισμένους απ’ αυτούς. Τα στελέχη της εκπαίδευσης πρέπει να επιλέγονται για τετραετή θητεία, η οποία θα λήγει ταυτόχρονα για όλα τα στελέχη στο τέλος της τετραετίας και για να είναι αξιόπιστη και ουσιαστική η διαδικασία της συνέντευξης, θα πρέπει να αξιολογούνται συγκεκριμένα κριτήρια με επιμέρους μοριοδότηση. Έτσι θα περιορίζεται η αυθαίρετη και μη ελέγξιμη υποκειμενική κρίση. Σε κάθε περίπτωση τα μοριοδοτούμενα κριτήρια, τυπικά προσόντα να έχουν καθοριστικό βάρος στις επιλογές στελεχών. Αλλιώς, η συνέντευξη καταλαβαίνετε, ότι καθιερώνει απολύτως την αυθαιρεσία της εκάστοτε διοίκησης.
Πρέπει να ξέρετε, ότι η αξιολόγηση μπορεί να απαντήσει, αν γίνει σωστά και σε ένα άλλο διακύβευμα. Συνηθίζουμε να λέμε -και καλά κάνουμε ή μάλλον καλά κάναμε- να δίνουμε ίσες ευκαιρίες στους ανθρώπους. Όταν όμως, έχουμε κοινωνικές ανισότητες και έχουμε ανθρώπους με διαφορετικές ανάγκες, η φράση «ίσες ευκαιρίες» καταντάει κοινωνική αδικία. Άλλες είναι οι ανάγκες ενός παιδιού από μία οικογένεια με χαμηλό κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο σε απομακρυσμένη περιοχή, άλλες είναι οι εκπαιδευτικές ανάγκες παιδιών με αναπηρία και άλλες είναι οι ανάγκες άλλων παιδιών.
Επομένως, το «ίσες ευκαιρίες» δεν έχει νόημα. Έχει σημασία το ίσο αποτέλεσμα, μετά από τις στοχευμένες θετικές διακρίσεις που θα κάνουμε υπέρ των παιδιών, που έχουν ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες.
Αυτό που κάνετε εδώ, ιδιαίτερα με την αξιολόγηση και τον τρόπο που το βάζετε, είναι να κατηγοριοποιηθούν τα σχολεία. Kαι η εμπειρία έχει δείξει, ιδιαίτερα στη Βρετανία, ότι μετά απ’ αυτήν την αξιολόγηση έχουν κλείσει σχολεία. Ξέρετε ότι μετά την αξιολόγηση, ορισμένα σχολεία που πήραν πολύ υψηλή βαθμολογία, προφανώς σχολεία σε πολύ καλές περιοχές, για να μπορέσουν οι γονείς τους να εγγράψουν τα παιδιά τους σ’ αυτά τα σχολεία πήγαιναν και κατασκήνωναν από βραδύς έξω από τα σχολεία αυτά, ώστε να μπορέσουν να μπουν πρώτοι σ’ αυτά τα σχολεία; Επομένως, μία διάκριση σε ορισμένα σχολεία και όλα τα άλλα στον καιάδα.
Σχετικά με τα πανεπιστήμια, θα μιλήσουμε και αύριο πιο αναλυτικά. Για τη βάση του δέκα, την ξέρετε τη θέση μας, την έχουμε πει, την επαναλαμβάνω πολύ σύντομα. Πρόκειται για μια πολύ θετική εξέλιξη αλλά, αν την αφήσετε μετέωρη χωρίς ενίσχυση των περιφερειακών πανεπιστημίων, χωρίς ενίσχυση των περιφερειακών ΤΕΙ, δεν θα αποδώσει τα προσδοκώμενα, γιατί οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθορίζουν τις δυνατότητες εισαγωγής και απόδοσης των παιδιών στα ΑΕΙ και ΤΕΙ και αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν δυναμικά και όχι απλώς με μία απλή κατάργηση της βάσης του δέκα.
Σχετικά με το θέμα των κολλεγίων. Νομίζουμε ότι, οι ιδιοκτήτες των κολλεγίων έχουν κάθε λόγο να είναι απολύτως ευχαριστημένοι από τη ρύθμιση που κάνετε. Προφανώς, θα προχωρήσετε στις άδειες, με λίγο πιο αυστηρά ενδεχομένως κριτήρια. Στην πραγματικότητα έχουμε μία κατάργηση του άρθρου 16, από την πίσω πόρτα. Σας το είπαν πάρα πολύ καθαρά και η Νέα Δημοκρατία και το ΛΑΟΣ ότι μπορείτε πάρα πολύ ωραία να αλλάξετε το άρθρο 16 και να προχωρήσετε στα ιδιωτικά κολλέγια. Εσείς δεν κάνετε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Κάτι πήγατε να κάνετε με το άρθρο 16, πήρατε μια σωστή θέση να μην αλλάξει και τώρα απ’ την πίσω πόρτα επαναφέρετε πάλι τη διαδικασία των κολλεγίων και ενισχύετε μ’ αυτόν τον τρόπο και την ιδιωτική εκπαίδευση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς θεωρούμε ότι το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, είναι απόλυτα εναρμονισμένο με τη γενικότερη αντιλαϊκή πολιτική της Κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα και μ’ αυτόν τον τρόπο αμφισβητεί και υπονομεύει δημόσια και κοινωνικά αγαθά και ενισχύει τις κοινωνικές διακρίσεις και την ανισότητα στην κατανομή του πλούτου και των προνομίων. Δείχνει την κατεύθυνση που έχει επιλέξει η Κυβέρνηση να κινηθεί στον τομέα της εκπαιδευτικής πολιτικής, που είναι φτηνό και πειθαρχημένο σχολείο, εναρμονισμένο με τις επιδιώξεις των αγορών.
Και για να μη νομίζει κανείς, ότι απλώς επιχειρηματολογούμε, να θυμηθούμε ότι το συμβούλιο που καθιερώνεται για να καθορίζει τα της έρευνας και τα της κατεύθυνσης της έρευνας στα πανεπιστήμια, ανάμεσα στους άλλους ακαδημαϊκούς βάζει και επιχειρηματικούς κύκλους απ’ την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τώρα, θέλουμε και απ’ το εξωτερικό επιχειρηματικούς κύκλους.
Γι’ αυτό και η ψήφιση του πρέπει να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας συστηματικής προσπάθειας, ώστε να ακυρωθούν στην πράξη όλες οι αρνητικές συνέπειες.
Προφανώς, το καταψηφίζουμε και θα κάνουμε κάθε προσπάθεια για ένα άλλο σχολείο.
Σας ευχαριστώ.
Παρόλο που το κλίμα είναι εξαιρετικά βαρύ, εξαιτίας όχι των γεγονότων που γίνονται, αλλά εξαιτίας των μέτρων της Κυβέρνησης πρωτίστως, που πυροδοτούν μια σειρά κοινωνικών εκρήξεων, δεν θα υπεισέλθω περισσότερο σ’ αυτό. Θα μείνω δι’ ολίγον στη δευτερολογία μου για τα ζητήματα τα οποία συζητούμε στο νομοσχέδιο.
Άκουσα με πολύ μεγάλη έκπληξη τον Υφυπουργό να στρέφεται εναντίον των γυμναστών, λέγοντας ότι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι οι υποδομές της χώρας δεν είναι αυτές που θα βοηθούσαν, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί το αθλητικό πνεύμα.
Άκουσα με πολύ μεγάλη λύπη μου την κυρία Υπουργό να λέει ότι εμείς είμαστε, η Αριστερά, εναντίον της αξιολόγησης, καθώς θέλουμε τα σχολεία να μην είναι διαφοροποιημένα και ενδιαφέρεται η ίδια μόνο για να μην υπάρχουν ανώτερα και κατώτερα σχολειά. Η αντίληψη της Αριστεράς είναι ότι είμαστε υπέρ της αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου, αλλά με μια αξιολόγηση που θα βοηθάει τα σχολεία να γίνουν καλύτερα.
Επίσης, η κυρία Υπουργός είπε ότι η Αριστερά θέλει να προσλαμβάνονται κάθε χρόνο εκατό χιλιάδες απόφοιτοι πανεπιστημίων, ενώ η δική μας αντίληψη είναι ότι θα πρέπει να καλύπτονται τα κενά που έχουν όλα τα σχολεία, με μικρότερα τμήματα μαθητών, βεβαίως, ώστε να μπορεί να διευκολύνεται το εκπαιδευτικό έργο.
Ο αξιότιμος Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. είπε ότι η πρώτη ανάγκη είναι η τάξη και οι μαθητές. Θα ήθελα πάρα πολύ να μας απαντήσει εάν θεωρεί ότι αυτό εξυπηρετείται με τα τμήματα των τριάντα μαθητών ή θα προσχωρήσει στην αντίληψη που έχει και η ΟΛΜΕ και εμείς, ότι θα πρέπει να έχουμε μικρότερα τμήματα, ώστε να μπορεί να διεκπεραιωθεί ένα αξιοπρεπές εκπαιδευτικό έργο.
Επειδή όμως, κύριε Πρόεδρε, αντιλαμβάνομαι ότι αυτή τη στιγμή κυριαρχεί απολύτως το ζήτημα της κοινωνικής έκρηξης και των μεγάλων γεγονότων, είμαι υποχρεωμένος να σταματήσω εδώ, αφού πρώτα καταγγείλω σε όλους τους τόνους αυτά που προσλαμβάνουμε όλοι. Δηλαδή, την εικόνα που έχουμε στη Θεσσαλονίκη για τις αδικαιολόγητες συλλήψεις, για την εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, την ίδια στιγμή που ο ίδιος ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη έχει υποσχεθεί, σε προηγούμενη ομιλία του, ότι πάρα πολύ σύντομα θα σταματήσει αυτό το μέσο καταστολής των διαδηλώσεων.
Γνωρίζουμε παρά πολύ καλά ότι η ρήψη χημικών είναι ένα βασανιστήριο, καταστρέφει απολύτως και υποσκάπτει την υγεία των πολιτών. Είναι πάρα πολύ λυπηρό ότι ακόμα και μέσα στο κτήριο της Βουλής, αυτή τη στιγμή, έχουμε την αίσθηση των χημικών, που έχουν πέσει κατά τόνους έξω απ’ αυτή την Αίθουσα. Προφανώς, απευχόμαστε και ελπίζουμε να μην υπάρχει νεκρός.
Σε κάθε περίπτωση –και κλείνω με αυτό- τις κοινωνικές εκρήξεις τις πυροδοτούν οι θέσεις της Κυβέρνησης, οι οποίες έχουν έναν έντονο αντιλαϊκό χαρακτήρα.
Ευχαριστώ.